Silikon Vadisi nedir?

Silikon Vadisi ismini ilk kez Gazeteci-yazar Don Hoefler 1971 yılında haftalık ticaret gazetesi “Elektronic News” te yazdığı “Silicon Valley USA” Silikon Vadisi United State Amerika adlı makalede kullanmıştır. Ancak bu ismin yaygınlaşması 10 yıl sürmüştür. Silikon Vadisi, kuruluş aşamasında Stanford Üniversitesi öncülük etmiş, bölge üniversiteleri ve öğrencileri, bölgede bulunan bilim araştırma enstitüleri ve araştırma üsleri, bölgede kurulan teknoloji şirketleri, yatırım şirketleri, Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığı’nın bölgedeki harcamaları, erken aşama risk sermaye sahipleri gibi birçok faktörün bir araya gelmesiyle uzun yıllar sonunda ortaya çıkmıştır. Aşağıda Silikon Vadisi’nin kuruluşundan bugüne tarihi ile ilgili kısa bir zaman çizelgesi hazırladık.

Silikon Vadisi nerededir?

Amerika Birleşik Devletleri’nin Kaliforniya Eyaleti’nin Kuzey’inde yer alan Amerika Birleşik Devletleri’nde Kuzey Kaliforniya’daki San Francisco Körfezi’nin güneyinde yer alan dünyanın önde gelen teknoloji şirketlerinin bulunduğu bölgedir. ABD’nin en büyük onuncu şehri San Rose Silikon Vadisi’ndeki en büyük şehirdir. Sunnyvale, Santa Clara, Redwood City, Mountain View, Palo Alto, Menlo Park ve Cupertino Silikon Vadisi’nde yer alan diğer büyük şehirlerdir.

Silikon Vadisi adı nereden gelir?

Silikon Vadisi adı bölgesinde milyonlarca silikon çip, yonga üretimi ve tasarımı yapıldığı için bu bölgeye “Silikon Vadisi” ismi verilmiştir. 

Silikon Vadisi tarihi

• Birinci dünya savaşından hemen önce San Francisco limanı Amerika Birleşik Devletleri’nin önemli ve işlek limanlarından biriydi.
• 1909’da Amerika’nın 10.büyük şehri San Francisco yakınlarında bulunan San Jose’de, Amerika’nın ilk radyo istasyonu kuruldu.
• Aynı zamanda bu bölge dönemin radyo, telgraf endüstrisinin önemli merkezlerinden biriydi.
• 1939’da Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi NASA’nın Ulusal Havacılık Danışma Komitesi 2.laboratuvarı olarak kuruldu. Laboratuvar, 1958’de NASA’nın kurulmasıyla NASA Ames Araştırma Merkezi olarak yeniden adlandırıldı.
• Bugün NASA Ames Araştırma Merkezi nanoteknoloji, bilgi teknolojisi, temel uzay biyolojisi, biyoteknoloji, termal koruma sistemleri ve insan faktörleri araştırmalarında öncü kuruluşlardan biridir. 
• 1935 yılında Standford Üniversitesi Elektrik Mühendisliği bölümünden mezun olan 2 öğrenci arkadaş William Hewlett ve David Packard San Francisco’da bulunan Palo Alto’ya gelerek HP şirketini kurdular. [tie_tooltip text=”Şirket ismini kurucularının isimlerinin ilk harflerinden oluşturuldu. Şirkete bir isim gerekiyordu bunun için yazı-tura atmaya karar verdiler ve attıkları yazı-turayı Bill kazandı. Yazı-turayı kazanan Bill, şirketin adını Hewlett-Packard isimlendirdi. Bu isim aynı zamanda Bill ve Dave’nin soy isimlerinden oluşmaktaydı. Böylece Hewlett-Packard (HP) ismi ortaya çıktı.” gravity=”n”]İlginçte bir isim belirleme hikayeleri var.[/tie_tooltip]. İlk ofisleri Silikon Vadisi’nde efsaneleşen Palo Alto’daki evlerden birinin garajı oldu. Google gibi garajda doğan şirketlerden biri de HP’dir. HP o dönemde Silikon Vadisi’nde radar, ölçü ekipmanları, ölçü cihazları ve toplu büyük silah teknolojisi üreticilerindendir.
• William Shockley, John Bardeen ve Walter Houser Brattain ile birlikte ilk transistörü 1940’ta icat etti. Ardından Beckman Instruments’ın bir kolu olarak Shockley Semiconductor Laboratory şirketini Silikon Vadisi sınırları içinde Mountain View’de kurdu. Bu şirket, yarı iletken transistorleri silikondan üretmeye başlayan ilk şirket aynı zamanda Silikon Vadisi’nin de ilk şirketlerinden oldu. 
• 1956’da William Shockley 8 kişilik PhD öğrenci grubunu yarı iletken cihaz geliştirme ve üretmek için işe aldı. 1957’de Gordon Moore, C. Sheldon Roberts, Eugene Kleiner, Robert Noyce, Victor Grinich, Julius Blank, Jean Hoerni and Jay Last William Shockley’in şirketinden ayrılarak Fairchild Semiconductor Inc şirketini kurdular. Shockley, şirketten ayrılmalarını “ihanet” olarak nitelendirdi. 
• 1968’de yine bu sekizli içinde yer alan Gordon Moore ve Robert Noyce Santa Clara’da Intel’i kurdu. 
• 1969’da Standford Araştırma Enstitüsü, UCLA(University of California), Santa Barbara, University of Utah ile birlikte internetinde temellerini oluşturacak ARPANET’in 4 önemli merkezinden biri oldu.
• Bu 8 arkadaştan bazıları daha sonra AMD, Nvidia ve [tie_tooltip text=”kuluçka, erken aşama ve büyüme şirketlerine yatırım konusunda uzmanlaşmış bir Amerikan risk sermayesi şirketidir. Şimdiye dek erken aşama yatırım yaptığı bazı şirketler; America Online,Amazon.com,Tandem Computers, Compaq,Electronic Arts,JD.com, Square,Genentech,Google, Netscape, Sun Microsystems, Nest, Palo Alto Networks, Synack, Snap, AppDynamics, and Twitter.” gravity=”n”]Kleiner Perkins[/tie_tooltip] gibi şirketlerin kurulmasında dolaylı olarak rol aldılar.
• Silikon Vadisi’nde 1961 ile 1972 yılları arasında, bir çoğu eski Fairchild mühendisleri ve yöneticileri tarafından en az 60 yarı iletken şirket kuruldu.
• 1973’te Stanford Üniversitesi’nden Vinton Cerf “İnternet” terimini kullandı.
• 1974’te Donald Chamberlin, IBM’in San Jose laboratuvarlarında SQL’i buldu.
• 1970, 1980 lerde Apple, Atari, Oracle 1990’larda Google, eBay, Yahoo, PayPal ve 2000’lerden günümüze Facebook, Twitter, Instagram, Snapchat, Linkedin, Pinterest, WhatsApp, Uber, Tesla gibi popüler şirketlerin de katılmasıyla tüm dünyada teknolojinin merkezi haline geldi. 
• Dünya’nın ve Amerika Birleşik Devletleri’nin en önemli üniversitelerinden Stanford Üniversitesi, Silikon Vadisi’nin ortaya çıkmasını sağlayan ve öncülük eden kuruluştur. Standford Üniversitesi hem öğrencilerine teknoloji geliştirme imkan ve fırsatları sunmuş hem bölgeye teknoloji şirketlerinin gelmesini sağlamış hem de ikisi arasındaki networkü sağlayarak silikon vadisine öncülük etmiştir.

Silikon Vadisi ilk ne zaman ortaya çıktı?

Silikon Vadisi, Standford Üniversitesi‘nin yaklaşık 100 yıldır öncülük ettiği, dünyanın önemli şirketleri ve öğrencilerini bir araya getirmesiyle ortaya çıkmıştır. Fortune 1000 listesindeki 30’dan fazla şirketin genel merkezine ve binlerce startup şirketine ev sahipliği yapmaktadır. ABD’deki risk sermayesi yatırımlarının üçte bir Silikon Vadisi şirketlerine yapılmaktadır. Bu nedenle bölge, girişimcilik ekosistemi ve teknolojik gelişmelerin merkezi haline gelmiştir.

Silikon Vadisi eski ihtişamını kaybediyor mu?

Son yıllarda özellikle Silikon Vadisi dışından çıkan girişimlerin çok ciddi yatırımlar alması, exitlar yapması bu işin San Francisco ve Newyork dışında olabileceğinin sinyallerini veriyordu. Eskiden yatırımcılar Silikon Vadisi dışında bir girişim çıktığı zaman farklı bir gözle bakar büyüme potansiyeli olabilmesi için Silikon Vadisi’nde olmalı gibi bir ön yargı ile girişimlere yaklaşırdı. Özellikle Korona öncesi ve devam eden süreçte bu yargı yıkıldı. Artık Silikon Vadisi dışında da birçok şirket çıkıyor. Hatta Silikon Vadisi dışında olması çok daha normal hale geldi. Hatta öyleki artık mühendislerin Silikon Vadisi’nde olması anormal görülmeye başlandı. Remote çalışanlar, freelancer çalışanlar derken eksen yavaş yavaş Silikon Vadisi’nden kaydı. Böylece Covid-19 sonrası yatırımcılar California ve San Francisco dışında büyük ve önemli şirketlerin çıkabileceğini anladı. Kim bilir belki de artık dünyanın herhangi bir yeri Silikon Vadisi olabilir. Sıradan bir evin garajından çok iyi girişimler çıkabilir. 

Silikon Vadisi’ndeki önemli şirketler

Silikon Vadisi’nde hangi büyük şirketler var?