Her şeyden önce mevzuat.gov.tr veya resmigazete.gov.tr den 5651 sayılı “İNTERNET ORTAMINDA YAPILAN YAYINLARIN DÜZENLENMESİ VE BU YAYINLAR YOLUYLA İŞLENEN SUÇLARLA MÜCADELE EDİLMESİ HAKKINDA KANUN” un ilk 4-5 sayfasını okumanızı önemle tavsiye ederiz. Zira bu 4-5 sayfada İnternette bu işlerle hangi bakanlık ve başkanlık kurumlarının ilgilendiği, bilgi, veri, içerik, içerik sağlayıcı, sağlayıcı, yer sağlayıcı, yayın, internet ortamı, uyarı yöntemi, uyar-kaldır, içeriğin yayından çıkarılması, erişimin engellenmesi, sosyal ağ sağlayıcı gibi aklınıza gelebilecek bir çok soruya cevap verilmiş. Tabi vaktiniz varsa ve internette içerik üretiyor veya yer sağlayıcı olmak istiyorsanız 5651 sayılı kanunun tamamını detaylı bir şekilde incelemek faydalı olacaktır.
Contents
İçerik Sağlayıcı nedir? tanımı, Resmi Gazete’de ve T.C. Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi’nde yayınlandığı şekliyle içerik sağlayıcıİçerik sağlayıcı Uyarı Yöntemi;İçerik sağlayıcı sorumluluğu; yine 5651 sayılı kanunda içerik sağlayıcının sorumluluğu açıkça belirtilmiştir;Yer sağlayıcı nedir? yer sağlayıcı sorumlulukları nelerdir?Sosyal Medya Siteleri Yer Sağlayıcı mıdır? Kanuna göre; Sosyal Medya Siteleri de Sosyal Ağ Sağlayıcısı olarak belirtilmiştir.Eğer içerik üreticisi/sağlayıcıysanız
İçerik Sağlayıcı nedir? tanımı, Resmi Gazete’de ve T.C. Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi’nde yayınlandığı şekliyle içerik sağlayıcı
f) İçerik sağlayıcı: İnternet ortamı üzerinden kullanıcılara sunulan her türlü bilgi veya veriyi üreten, değiştiren ve sağlayan gerçek veya tüzel kişileri,(5651 S.K. Md.2/1-f)
Buna göre; internette kendi içeriğini üreten web siteleri, bloglar içerik sağlayıcı sınıfına girmektedir. Zira Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu BTK’nın resmi internet sitesinde içerik sağlayıcı açık ve net şöyle tanımlanmıştır. Bu şu demek. Herhangi bir internet sitesinde içerik oluşturduğunuz anda 5651 sayılı kanun açısından “içerik sağlayıcı” olarak tanımlanıyorsunuz. Bu sizin siteniz olup olmaması fark etmiyor. Sağladığınız içerik; blog yazısı, herhangi bir yorum, fotoğraf yani internette yazılı veya görsel olarak paylaştığınız her şey sizi “içerik sağlayıcı” olarak tanımlıyor ve “içerik sağlayıcı” yükümlülükleri altına giriyorsunuz. Dolayısıyla gerçek hayatta var olan hukuki ve toplumsal kural ve yaptırımların hepsi internet için de geçerli.
Buna göre; internette kendi içeriğini üreten web siteleri, bloglar içerik sağlayıcı sınıfına girmektedir. Zira Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu BTK’nın resmi internet sitesinde içerik sağlayıcı açık ve net şöyle tanımlanmıştır. Bu şu demek. Herhangi bir internet sitesinde içerik oluşturduğunuz anda 5651 sayılı kanun açısından “içerik sağlayıcı” olarak tanımlanıyorsunuz. Bu sizin siteniz olup olmaması fark etmiyor. Sağladığınız içerik; blog yazısı, herhangi bir yorum, fotoğraf yani internette yazılı veya görsel olarak paylaştığınız her şey sizi “içerik sağlayıcı” olarak tanımlıyor ve “içerik sağlayıcı” yükümlülükleri altına giriyorsunuz. Dolayısıyla gerçek hayatta var olan hukuki ve toplumsal kural ve yaptırımların hepsi internet için de geçerli.
İçerik sağlayıcı Uyarı Yöntemi;
r) (Ek: 6/2/2014-6518/85 md.) Uyarı yöntemi: İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle haklarının ihlal edildiğini iddia eden kişiler tarafından içeriğin yayından çıkarılması amacıyla öncelikle içerik sağlayıcısına, makul sürede sonuç alınamaması hâlinde yer sağlayıcısına iletişim adresleri üzerinden gerçekleştirilecek bildirim yöntemini
Buradan da anlaşıldığı gibi internet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle “Kişisel hakları ihlal edilen gerçek veya tüzel kişiler içeriğin yayından kaldırılmasını” içerik sağlayandan talep edebilecektir. Talebin ilk muhatabı içeriği üreten veya sağlayandır. Bu konuyla ilgili sürecin nasıl işlediği Bilgi Teknolojileri Kurumu BTK’nın resmi internet sitesinde şu şekilde açıklanmıştır:
“İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden kişilerin talepleri, içerik ve/veya yer sağlayıcısı tarafından en geç yirmi dört saat içinde cevaplandırılır.”
“İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik hakları ihlal edilenlerin talepleri doğrultusunda hâkim söz konusu içeriğe ilişkin içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararı verebilir.” Kaynak: detaylarına BTK nın sitesinden ulaşabilirsiniz.
İçerik sağlayıcıya ulaşılamaması veya 24 saatlik makul sürede sonuç alınamaması durumunda ikinci muhatap yer sağlayıcıdır. Burada en önemli husus, kanun da da açıkça ifade edildiği üzere içerik sağlayanın web sitesinde kolay erişilebilecek şekilde iletişim adresinin olması zorunluluğudur. İçerik üreticisi veya İçerik sağlayıcı bu iletişim üzerinden “Uyarı Yöntemi” ile hak sahiplerine en geç 24 saat içerisinde cevap vermek ve gerekiyorsa ihlale konu olan içeriği yayından kaldırmakla yükümlüdür.
Buradan da anlaşıldığı gibi internet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle “Kişisel hakları ihlal edilen gerçek veya tüzel kişiler içeriğin yayından kaldırılmasını” içerik sağlayandan talep edebilecektir. Talebin ilk muhatabı içeriği üreten veya sağlayandır. Bu konuyla ilgili sürecin nasıl işlediği Bilgi Teknolojileri Kurumu BTK’nın resmi internet sitesinde şu şekilde açıklanmıştır:
“İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden kişilerin talepleri, içerik ve/veya yer sağlayıcısı tarafından en geç yirmi dört saat içinde cevaplandırılır.”
“İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik hakları ihlal edilenlerin talepleri doğrultusunda hâkim söz konusu içeriğe ilişkin içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararı verebilir.” Kaynak: detaylarına BTK nın sitesinden ulaşabilirsiniz.
İçerik sağlayıcıya ulaşılamaması veya 24 saatlik makul sürede sonuç alınamaması durumunda ikinci muhatap yer sağlayıcıdır. Burada en önemli husus, kanun da da açıkça ifade edildiği üzere içerik sağlayanın web sitesinde kolay erişilebilecek şekilde iletişim adresinin olması zorunluluğudur. İçerik üreticisi veya İçerik sağlayıcı bu iletişim üzerinden “Uyarı Yöntemi” ile hak sahiplerine en geç 24 saat içerisinde cevap vermek ve gerekiyorsa ihlale konu olan içeriği yayından kaldırmakla yükümlüdür.
İçerik sağlayıcı sorumluluğu; yine 5651 sayılı kanunda içerik sağlayıcının sorumluluğu açıkça belirtilmiştir;
İçerik sağlayıcının sorumluluğu;
MADDE 4- (1) İçerik sağlayıcı, internet ortamında kullanıma sunduğu her türlü içerikten
sorumludur.
(2) İçerik sağlayıcı, bağlantı sağladığı başkasına ait içerikten sorumlu değildir. Ancak,
sunuş biçiminden, bağlantı sağladığı içeriği benimsediği ve kullanıcının söz konusu içeriğe
ulaşmasını amaçladığı açıkça belli ise genel hükümlere göre sorumludur.
MADDE 4- (1) İçerik sağlayıcı, internet ortamında kullanıma sunduğu her türlü içerikten
sorumludur.
(2) İçerik sağlayıcı, bağlantı sağladığı başkasına ait içerikten sorumlu değildir. Ancak,
sunuş biçiminden, bağlantı sağladığı içeriği benimsediği ve kullanıcının söz konusu içeriğe
ulaşmasını amaçladığı açıkça belli ise genel hükümlere göre sorumludur.
Yer sağlayıcı nedir? yer sağlayıcı sorumlulukları nelerdir?
5651 Sayılı Kanun Madde 2/1-m) Yer sağlayıcı: Hizmet ve içerikleri barındıran sistemleri sağlayan veya işleten gerçek veya tüzel kişileri, ifade eder.
Yer sağlayıcının yükümlülükleri
MADDE 5 – (1) Yer sağlayıcı, yer sağladığı içeriği kontrol etmek veya hukuka aykırı bir faaliyetin söz konusu olup olmadığını araştırmakla yükümlü değildir.
(2) Yer sağlayıcı, yer sağladığı hukuka aykırı içerikten, ceza sorumluluğu ile ilgili hükümler saklı kalmak kaydıyla, bu Kanunun 8 inci ve 9 uncu maddelerine göre haberdar edilmesi halinde ve teknik olarak imkân bulunduğu ölçüde hukuka aykırı içeriği yayından kaldırmakla yükümlüdür.
Bu tanıma göre veri merkezleri, hosting sağlayıcıları, sunucu/server hizmeti verenler ve içerik sağlayıcı olup bir veri merkezinde server/sunucu bulundurup barındıran ve işleten web siteleri de yer sağlayıcıdır. Dolayısıyla bunlar da hosting-sunucu hizmeti veren firmalar gibi yer sağlayıcı belgesi alabilir. Her ne kadar hosting-veri merkezleri ile bir veri merkezinde sunucu bulundurup işleten içerik sağlayıcı ayrı ayrı ifade edilmese de Bilgi Teknolojileri Kurumu-BTK nın resmi sitesinde Kendi Bünyesinde Hizmet Verenler Yer Sağlayıcı Listesi ve Ticari Amaçlı Hizmet Verenler Yer Sağlayıcı Listesi ayrı olarak listelenmiş ve kendi bünyesinde hizmet veren siteler arasında yer sağlayıcılar, Türkiye’nin önde gelen internet şirketleri, medya şirketleri dışında blog, forum, video ve bilgi paylaşım sitelerinin de olduğu görülmektedir. Yer sağlayıcı olmak için başvurunuzu BTK’nın sitesinden yapabilirsiniz. Bizim burada konumuz yer sağlayıcı veya erişim sağlayıcı olmadığı için konuyu detaylandırmadan burada sonlandırıyoruz.
Yer sağlayıcının yükümlülükleri
MADDE 5 – (1) Yer sağlayıcı, yer sağladığı içeriği kontrol etmek veya hukuka aykırı bir faaliyetin söz konusu olup olmadığını araştırmakla yükümlü değildir.
(2) Yer sağlayıcı, yer sağladığı hukuka aykırı içerikten, ceza sorumluluğu ile ilgili hükümler saklı kalmak kaydıyla, bu Kanunun 8 inci ve 9 uncu maddelerine göre haberdar edilmesi halinde ve teknik olarak imkân bulunduğu ölçüde hukuka aykırı içeriği yayından kaldırmakla yükümlüdür.
Bu tanıma göre veri merkezleri, hosting sağlayıcıları, sunucu/server hizmeti verenler ve içerik sağlayıcı olup bir veri merkezinde server/sunucu bulundurup barındıran ve işleten web siteleri de yer sağlayıcıdır. Dolayısıyla bunlar da hosting-sunucu hizmeti veren firmalar gibi yer sağlayıcı belgesi alabilir. Her ne kadar hosting-veri merkezleri ile bir veri merkezinde sunucu bulundurup işleten içerik sağlayıcı ayrı ayrı ifade edilmese de Bilgi Teknolojileri Kurumu-BTK nın resmi sitesinde Kendi Bünyesinde Hizmet Verenler Yer Sağlayıcı Listesi ve Ticari Amaçlı Hizmet Verenler Yer Sağlayıcı Listesi ayrı olarak listelenmiş ve kendi bünyesinde hizmet veren siteler arasında yer sağlayıcılar, Türkiye’nin önde gelen internet şirketleri, medya şirketleri dışında blog, forum, video ve bilgi paylaşım sitelerinin de olduğu görülmektedir. Yer sağlayıcı olmak için başvurunuzu BTK’nın sitesinden yapabilirsiniz. Bizim burada konumuz yer sağlayıcı veya erişim sağlayıcı olmadığı için konuyu detaylandırmadan burada sonlandırıyoruz.
Sosyal Medya Siteleri Yer Sağlayıcı mıdır? Kanuna göre; Sosyal Medya Siteleri de Sosyal Ağ Sağlayıcısı olarak belirtilmiştir.
5651 Sayılı Kanunun 2/1-s maddesinde Sosyal Ağ Sağlayıcı: Sosyal etkileşim amacıyla kullanıcıların internet ortamında metin, görüntü, ses, konum gibi içerikleri oluşturmalarına, görüntülemelerine veya paylaşmalarına imkân sağlayan gerçek veya tüzel kişileri ifade eder.
Bildiğiniz gibi TBMM Adalet Komisyonu tarafından kabul edilen İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi Temmuz ayında Meclis’ten geçip yasalaşmıştı. Temmuz’da yasalaşan 7253 sayılı sosyal medya yasası gereği sosyal medya şirketlerinin Türkiye’ye temsilci atamaları zorunluluğu getirilmişti. İlk başta sosyal medya siteleri çekimser kalsalar da para ve reklam cezalarından sonra başta Facebook/Instagram, Youtube ve TikTok ardından Twitter ve Pinterest hepsi tek tek temsilci atayacağını duyurdu.
Dolayısıyla artık sosyal medya siteleri de kanuni düzenleme kapsamına alınarak sorumlulukları ve yükümlülükleri belirlenmiştir. Buna göre
Kişilik haklarının ve özel hayatın gizliliğinin ihlalinde başvurulara sosyal ağ sağlayıcı tarafından 48 saat içinde cevap verme zorunluluğu, sosyal ağ sağlayıcı kişi başvurularına ilişkin 6 ayda bir rapor yayınlaması, sosyal ağ sağlayıcılar Türkiye’deki kullanıcıların verilerini Türkiye’de barındırma yönünde gerekli tedbirleri alması, Türkçe yapılan başvurulara Türkçe cevaplanması gibi yükümlülükler getirildi. Sosyal medya da yaptığınız her paylaşım ürettiğiniz her içerik aynı zaman da sosyal medya kullanıcı olarak sizleri de içerik üreticisi/sağlayıcı yapıyor. Dolayısıyla sosyal medyada paylaştığınız her şeyden tıpkı web sitesi sahipleri gibi içerik sağlayıcı olarak sorumlu oluyorsunuz.
İnternet artık hayatımızın vazgeçilmez bir parçası. Hatta iş, eğitim, ticaret, alışveriş, sosyalleşme açısından hayatın merkezinde. Artık internet şeffaf. Özgürlükleri kadar sorumlulukları da var. Anonim olmak diye bir şey yok. Bugün hâlâ takma hesap ve isimlerle internet üzerinde istedikleri her şeyi yapabileceklerini düşünenler yarın bu yasalarla yüzleşeceklerini bilmeli. Bu bilinçle interneti ve sosyal medyayı tıpkı gerçek hayatımızdaki gibi hukuki kurallara, kişilik haklarına ve özel hayata saygı çerçevesinde kullanmalı. Son olarak
Bildiğiniz gibi TBMM Adalet Komisyonu tarafından kabul edilen İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi Temmuz ayında Meclis’ten geçip yasalaşmıştı. Temmuz’da yasalaşan 7253 sayılı sosyal medya yasası gereği sosyal medya şirketlerinin Türkiye’ye temsilci atamaları zorunluluğu getirilmişti. İlk başta sosyal medya siteleri çekimser kalsalar da para ve reklam cezalarından sonra başta Facebook/Instagram, Youtube ve TikTok ardından Twitter ve Pinterest hepsi tek tek temsilci atayacağını duyurdu.
Dolayısıyla artık sosyal medya siteleri de kanuni düzenleme kapsamına alınarak sorumlulukları ve yükümlülükleri belirlenmiştir. Buna göre
Kişilik haklarının ve özel hayatın gizliliğinin ihlalinde başvurulara sosyal ağ sağlayıcı tarafından 48 saat içinde cevap verme zorunluluğu, sosyal ağ sağlayıcı kişi başvurularına ilişkin 6 ayda bir rapor yayınlaması, sosyal ağ sağlayıcılar Türkiye’deki kullanıcıların verilerini Türkiye’de barındırma yönünde gerekli tedbirleri alması, Türkçe yapılan başvurulara Türkçe cevaplanması gibi yükümlülükler getirildi. Sosyal medya da yaptığınız her paylaşım ürettiğiniz her içerik aynı zaman da sosyal medya kullanıcı olarak sizleri de içerik üreticisi/sağlayıcı yapıyor. Dolayısıyla sosyal medyada paylaştığınız her şeyden tıpkı web sitesi sahipleri gibi içerik sağlayıcı olarak sorumlu oluyorsunuz.
İnternet artık hayatımızın vazgeçilmez bir parçası. Hatta iş, eğitim, ticaret, alışveriş, sosyalleşme açısından hayatın merkezinde. Artık internet şeffaf. Özgürlükleri kadar sorumlulukları da var. Anonim olmak diye bir şey yok. Bugün hâlâ takma hesap ve isimlerle internet üzerinde istedikleri her şeyi yapabileceklerini düşünenler yarın bu yasalarla yüzleşeceklerini bilmeli. Bu bilinçle interneti ve sosyal medyayı tıpkı gerçek hayatımızdaki gibi hukuki kurallara, kişilik haklarına ve özel hayata saygı çerçevesinde kullanmalı. Son olarak
Eğer içerik üreticisi/sağlayıcıysanız
- .blogspot, .wordpress uzantılı bir blogda,
- Kendi domainizde bir blogda,
- Kendinize yada başkasına ait bir forum sitesinde
- Ticari veya kişisel herhangi bir web sitesinde
- Herhangi bir sosyal medya sitesinde
Siz siz olun herhangi bir mecrada içerik üretiyor, paylaşıyor veya sağlıyorsanız; İçerik üretmeden önce hukuki ve yasal sorumluluklarınızı iyi araştırınve her şeyi hukuki ve yasal çerçevede yapın. Eğer içerik üretimini başka kişilere/şirketlere yaptırıyorsanız veya forum, blog siteniz üzerinden içerik yayınlama imkanı veriyorsanız Türkiye’nin büyük forum ve sözlük siteleri gibi kanunlara ve hukuki kurallara uygun şekilde yapmayı unutmayınız. Ayrıca
5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununda telif haklarıyla ile ilgili bir içerik paylaşmanız durumunda Uyarı yönetiminin zorunlu olmadığını unutmayınız. UNUTMAYINIZ! “Uyar-Kaldır Yöntemi”ne başvurulmuş olması eser sahibinin maddi ve manevi tazminat haklarını kullanmasına engel teşkil etmemektedir.
5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri kanunu ve bu konuyla ilgili detaylı bilgilendirmeyi buradan okuyabilirsiniz.
