İçerik üretmek ile kitap okumanın ilişkisi
Her iyi kitap okuyucusu çok iyi bir içerik üreticisi olur diye kesin bir ifade kullanamasakta kitap okumanın üretici olmak üzerinde olumlu etkisi olduğu bilimsel olarak ispat edilmiş bir gerçekliktir. Bu üreticilik sadece içerik anlamında değil. Kültür, sinema, müzik, teknoloji ve daha bir çok alanda geçerlidir. Kesin olan birşey kitap okuyan kişiler okumayanlara göre daha üreticidir.
İçerik yazarları ve girişimciler nasıl kitap okumalı?
Bu kadar meşguliyetin, reklamın, bildirimin arasında her şeyden önce kitap okumaya zaman ayırmak aslında birinci kuraldır. Kitap okumaya ayırılan zamanı ayırmamanın bahanesi bitmez 🙂 Bu kadar bahaneye rağmen uykudan, molalardan, sosyal medyadan, dinlenmeden feragat ederek okumaya zaman ayırmak başlamanın göstergesidir. Peki içerik üreticisi ve girişimciler kitap alırken nelere dikkat etmeli ve nasıl okumalı.
Kitap alırken nelere dikkat etmeliyiz, kitap nasıl seçilir?
Genellikle hepimiz kitabın ismine kapılıp alıveririz. Yazarın bir sözünü beğenerek, sosyal medyada popülerliğine, kitap sitelerinde en çok satılmasına bakarak bir çırpıda alelacele almamalı kısaca ön araştırma yapmalıyız. Peki nelere bakabiliriz?
- Kitabın arka kapağını okumak
- Yazarın biyografisini okumak
- Kitabın giriş ve ön söz bölümünü okumak
- Goodreads yorumlarına göz gezdirmek.
- Kitapyurdu yorumlarına bakmak
- Amazon yorumlarına göz gezdirmek.
- 1001 kitap yorumlarına bakmak.
- Konferans, sunum, youtube veya bir web sitesinde tavsiye edilmiş kitaplar.
Göz gezdirmek diyoruz çünkü aksi halde kitap satın alma süreci uzayabilir 🙂 Önemli olan sadece kitap satın almak değildir. Yüzlerce kitaptan oluşan kütüphaneye sahip olmak kitaplar tarafından donatılmış bir beyine sahip olduğunu kanıtlamaz; kanıtladığı tek şey kendisinin ya da babasının ya da karısının bu kitapları satın alacak kadar zengin olduğudur.
Bir Kitabı Nasıl Okumalı ya da Nasıl Kitap Okumalı?
Bir kitabı alıp baştan sona?
Çapraz okuma ile mi?
Bu konuda Ahmet Çığşar’ın bir yazısını okumuştum. Belki sizler için emsal oluşturur. Şöyle yazmış medium blogunda;
Çapraz okuma yöntemine genellikle iki ile altı kitap arası sayı ile başlanıyor, bu sayı size kalmış. Aynı konuyu ele alan farklı kitaplar olabileceği gibi konuları birbirleri ile ilgisiz farklı türde kitaplar da olabilir. Aynı konuları ele alan kitapları çapraz okumaya almak genelde araştırma yapıyorsanız işe yarayabilir, zaten genellikle akademisyenler uyguluyormuş bu yöntemi. Ben hayata dair farklı türde olan listemdeki kitaplara uyguladım.
Çapraz okuma yöntemi ile aynı anda birden fazla kitabı okumaya başlıyorsunuz. Örneğin; kitabın birini ofiste, diğerini çantanızda, ikisini yatağınızın yanında tutuyorsunuz. Tabi bu sadece örnek, yaşam tarzınıza göre uyarlamalısınız bunu. Ofiste okuyacağınız kitabı fırsat buldukça, içinizden geldiği kadar okuyorsunuz. Çantanızdaki kitap, dışarıdaki aktivite ve yolculuklar sırasında size eşlik ediyor genellikle, yatağınızın ucundaki kitaplar ise her gün uyumadan önce okuyorsunuz. Başucunda iki kitap olmasının sebebi; o an modunuz hangi kitabı kabul ediyorsa onu okuyorsunuz, dilerseniz biraz ondan biraz ondan okuyorsunuz, bu size kalmış. Kitapları sindirerek okuyup, not alarak ve bazı kısımlarını sosyal medyadan paylaşarak okumayı seven biriyim.
Çapraz okuma yöntemi ile asla hızlı okumadan, keyfine vararak bir ayda toplamda 1874 sayfa 5 kitap bitirebildim. Bu benim gibi aheste bir rahat okur için çok iyi bir sonuç. Peki karışmıyor mu okuduklarım? Asla, hatta eskisine nazaran okuduklarım daha çok aklımda yer etti diyebilirim. Bazı kitaplar vardır başladığınızda hayal kırıklığı yaşatır fakat bir yandan onu bitirmek zorunda hissedersiniz. Çapraz okuma ile hayal kırıklığı yaşadığınız kitabı da arada kaynatarak bitirebiliyorsunuz.
“Bazı kitapların tadına bakılmalıdır, diğerleri yutulmalıdır ve çok azı da çiğnenip hazmedilmelidir” Francis Bacon
Nasıl kitap okunur, Kitap okuma şekilleri
Bu biraz da okuyacağınız kitabın türüne ve okuma alışkanlığınıza bağlıdır. Sessiz ortamda kitap okuyan var. Müzik dinleyerek okuyan var. Kimi yatarak okur. Kimi pür dikkat. Bazıları üstün körü okur. Bazıları ruhunda hisseder satırları. Kitap okurken Peyami Safa’nın dediği gibi “Kitap okurken bazen yazar ile kol kola gezen samimi bir arkadaş, bazen de ringde çarpışan iki rakip gibi davranmanız gerekebilir.” Önemli olan duyguyu hissetmeniz ve kitabın size kattığı değerdir. Kitabı okurken düşünceleri peşinen kabul etmeden akıl süzgecinden geçirerek okumak sizi iyi eleştirmen yapabilir. Ancak iyi bir okur olmak için bundan daha fazlası gerekir.
“Yazar ile kol kola gezen samimi bir arkadaş, bazen de ringde çarpışan iki rakip pozisyonunu takınmamız gerekiyor.” Peyami Safa
Kaç çeşit kitap vardır?
Oggito.com’da yayınlanan bir yazıda Mortimer J. Adler’in şöyle bir ifadesi vardı: Üç çeşit kitap sahibi vardır. Birincisi tüm klasik dizilere ve çoksatarlara sahiptir okunmamış, kapakları bile açılmamış olarak. Bu aldanma içindeki bireyin sahip olduğu şeyler kitaplar değil kâğıt hamuru ve mürekkeptir. İkincisinin çok sayıda kitabı vardır ama bunların çok azı baştan sona okunmuş, çoğuna bir göz atılmıştır ama hepsi de satın alındıkları günkü kadar temiz ve parlaktır. Bu kişi muhtemelen kitapları kendine ait kılmak ister ama kitapların fiziksel görünümüne duyduğu sahte saygı onu bundan alıkoyar. Üçüncüsünün sayılı ya da birçok kitabı vardır; her biri kıvrım kırış, harap bitap haldedir, sürekli kullanım nedeniyle ciltleri gevşemiş, baştan sona işaretlenmiş ve karalanmıştır. Kitaplarına gerçekten sahip olan bu insandır.
Kitap alırken not almak
Kitaplara nasıl not alınır?
Herkesin kendine has kitap okuma metodu var. Kimileri kitabın sağındaki, solundaki, altındaki, üstündeki boşlukları notlarıyla doldurur. Kimi kıyamaz kitaplarına… Sayfa arasına sıkıştırdığı kağıdına düşer notları. Bazıları çeşitli semboller ve şekiller kullanır. Kimisi sadece altını çizer veya satırı daire içine alır.
Nasıl alırsanız alın ama mutlaka kitap okurken not alın. Tekrar edilmeyen bilginin %30’u 1 saatte %80’i ilk 24 saatte unutuluyor. Bu nedenle not alarak okumak kitapta fayda sağlayacağınız özünü teşkil eden noktaları kısaca size hatırlatır.
Not olmak sizi diri tutar. Kitabı bilinçli ve tam anlamıyla uyanık olarak okumanızı sağlar. En önemli faydası da not aldığınız konu hakkında en iyi şekilde düşünmenizi sağlar. Aklınıza yeni fikirlerin gelmesine vesile olur. Not alınarak, altı çizilerek okunan kitap gerçekten okunmuş bir kitaptır. Seneler sonra kitabı açıp sadece notlara bakmanız bile kitabı hatırlayıp temel olarak anlatmak istediklerini hatırlamanızı sağlar. En güzeli de budur. Yarıda bıraktığınız bir sohbeti devam ettirmek, tadına doyamadığınız bir yemeği tekrar yemek gibidir.
Kitap okurken nasıl not almalı?
- Önemli satırların altını çizme: Temel konuları, önemli yerleri vurgulama.
- Sayfanın üst/alt/sağ/sol boşluğunda şekil[yıldız, tire vb.] koyma:Okuduğunuz yere kadar olan bölümün en önemli yerlerini özetlemek. En önemli notlardır.
Sayfanın üst/alt/sağ/sol boşluğunda çizgi çizip not almak: Önemli yerlere vurgulayıp belli etmek - Sayfanın üst/alt/sağ/sol boşluğunda diğer sayfalara ait numaralar: Yazarın, numara verdiğiniz yer ile kitabın diğer bölümlerinde değindiğini konuları birleştirmek; aralarında birçok sayfa olsa bile birbirine bağlı fikirleri bir araya getirme yöntemidir.
- Anahtar kelimeleri veya önemli cümleleri daire içine almak: Kitabın anahtar kelimeleri olabilecek önemli kelimeleri ve cümleleri yuvarlak içinde belirtebilirsiniz.
- Sayfanın üst/alt/sağ/sol boşluğunda yazı yazmak: Bir sayfanın, paragrafın aklımızda oluşturduğu düşünceleri, soru-cevapları kaydetmektir. Sayfalarca, satırlarca yazıdan çıkan kitabın özünü anlaşılır bir şekilde kısaca anlatmaktır. kitap boyunca birbirini izleyen temel noktaların sırasını kaydetmek için.
Kitap okurken, her insan farklı not alma tekniği kullanır. Bazıları hiç not almaz. Bazısı satırların altını çizer; bazıları fosforlu kalemle satırları çizer; bazıları paragrafların yanına yıldız koyarlar. Bazıları kitabın sağ/sol/üst/alt boşluklarına not tutar. Kitabın özetini çıkaranlara da rastlanmaktadır. Bazıları önemli bulduğu yerlerin arasına kitabın kapalıyken dışından da fark edilebilecek birer kağıt koyar. Tabi ki herkesin bir yoğurt yiyişi kendine has üslûbu var ancak size bu konuda farklı bir metodu da anlatmak istiyoruz.
Melih Arat Okuma ve Not Alma Yöntemi
- Hangi kitap olursa olsun, kitap okumaya başlamadan önce boş bir A4 kağıt alınır,
- Kağıt uzun kısmın ortasından ikiye kırılır ve A5 formunda iki sayfa elde edilir,
- Kırılmış olan kağıdın birinci sayfasının en üstüne kitabın ismi, yazarı, yayıncısı ve yayım yılı belirtilir. Daha sonra birinci bölümün başlığı yazılır. Bölüm başlığını yazmadan önce satırın başına bölümün başladığı sayfa numarası koyulur. Daha sonra bölüm içinde dikkat çeken ya da önemli bulunan cümle ve paragraflar varsa, önce sayfa numarası sonra o cümlenin kendisi uzunsa, o paragrafı hatırlatacak kelimeler yazılır. Bu, kitabın tamamı için yapılır.
Böylece kitabın tüm kritik noktaları çok özet ve bir bakışta görülecek şekilde bir kağıda aktarılmış olur. Sonradan kitaptan söz etmek gerektiğinde son derece hızlı bir şekilde, o kağıda ya da belirtilen ilgili sayfalara bakarak konuyu hatırlamak mümkündür. Söz konusu kitabın not kağıtları kitabın içinde tutulabilir; arzu edilirse bilgisayara da kaydedilebilir. Bu çalışma yöntemi sayesinde bir kitabı 10 yıl önce de okumuş olsanız, ne önemliydi ve neredeydi sorularının cevabı saniyeler içinde verilebilir. Eğer bilgisayara kaydedecek olursanız, dosyanın içinde “ara” komutuyla bir konuyu yüzlerce kitap notu içinde arayabilirsiniz.
Dijital notların yaygınlaştığı günümüzde notlarınızdan en verimli şekilde faydalanmak için kitap okuma notlarınızda bu yöntemi uygulayabilirsiniz.
Kitap okurken mutlaka kafanızın boş olduğu zamanları tercih etmelisiniz sessiz mekanlar kitapla bütünleşmeniz için çok önemlidir, bir de göz sağlığınıza dikkat edin 🙂
Çok güzel bir yazı olmuş?